ANTI-TPO YÜKSEKLİĞİ NEDİR?

ANTI-TPO Nedir?

Anti-TPO tiroid bezinde bulunan tiroid peroksidaz denilen moleküle karşı bağışıklık sisteminin oluşturduğu antikor anlamına gelir.

Sağlıklı bir kişide bağışıklık sisteminin görevi bakteri gibi yabancı moleküllere karşı savaş açarak yok etmek ve antikor denilen savunucu molekülleri oluşturmaktır. Sağlıklı bir kişide bağışıklık sistemi yabancı organizmalara karşı reaksiyon verirken kendi hücrelerini tanır ve reaksiyon vermez. Bağışıklık sisteminin bakteri gibi yabancı hücrelere karşı oluşturduğu reaksiyonu kendi hücrelerine karşı yapmasına otoimmun hastalıklar denir. Bağışıklık sistemi kendinden olan hücrelere karşı bu reaksiyonu eklemlerde yaparsa romatolojik hastalıklar, barsaklarda yaparsa çölyak hastalığı, pankreasta yaparsa tip 1 diyabet hastalıkları gelişir.

Tiroid bezinde bulunan Tiroid Peroksidaz denilen molekül tiroid hormon sentezinde görevli bir enzimdir. Bağışıklık sisteminin Tiroid peroksidaz molekülüne karşı oluşturduğu antikora ANTI-TPO (Anti Tiroid Peroksidaz) denir.

ANTI-TPO Kaç Olmalı?

ANTI-TPO değerinin her laboratuvarda ölçüm metodu ve referans aralığı farklıdır. Bu yüzden ANTI-TPO laboratuvarda kullanılan testin normal aralığından yüksek ise ANTI-TPO yüksek olarak kabul edilir.

ANTI-TPO Yüksekliği Nedir?

Sağlıklı bir kişide ANTI-TPO normal sınırlarda bulunur. ANTI-TPO yüksekliği vücudun bağışıklık sisteminin Tiroid peroksidaz enziminin yabancı olarak gördüğünü ve ona karşı bakteriye karşı verdiği yanıt gibi savaş başlattığı anlamına gelir.

ANTI-TPO Yüksekliği Ne Yapar?

ANTI-TPO yüksekliği tiroid bezinin bağışıklık sistemi tarafından iltihaplanmasına ve yıpranmasına yol açabilir. ANTI-TPO yüksekliği sonucu oluşan tiroid antikorları tiroid bezinin hasarlanarak az çalışmasına yol açabilir. Bu duruma Hasimato hastalığı denir. Hasimato hastalığı ise tiroidin az çalışmasına sebep olarak tiroidin tembelliğine yani hipotiroidiye yol açabilir. ANTI-TPO yüksekliği graves denilen zehirli guatr hastalığında da görülebilir.

ANTI-TPO Yüksekliği Sebepleri

  • Hasimato Hastalığı
  • Zehirli Guatr (Graves Hastalığı)
  • Romatolojik Hastalıklar (Lupus, romatoid artrit)
  • Laboratuvar Hataları

ANTI-TPO Yüksekliği Belirtileri

ANTI-TPO yüksekliği tiroid bezinde tahribata yol açarak Hasimato hastalığı denilen duruma sebep olabilir. Tiroid bezinde tahribati yıpranma ve ilitihaplanma ise tiroid bezinin az çalışmasına yani hipotiroidi denilen tiroid tembelleğine sebep olabilir. Bu durumu yaşayan hastalarda halsizlik, yorgunluk, dalgınlık, unutkanlık, depresyon, kabızlık, kilo alma, kilo verememe, cilt kuruluğu, saç dökülmesi, kolay üşüme gibi şikayetler görülebilir.

ANTI-TPO yüksekliğinin görüldüğü diğer bir durum ise Zehirli Guatr yani Graves Hastalığıdır. Bu durumda ise tiroid bezi aşırı çalışmaya geçerek çarpıntı, ellerde titreme, kilo kaybı, aşırı terleme, sinirlilik, tahammülsüzlük gibi şikayetler meydana gelebilir.

ANTI-TPO Yüksekliği Tedavisi

ANTI-TPO yüksekliği durumunda tedavi bu antikorların tiroid bezini etkileyip etkilemediğine göre değişir. Tedavi için en önemli nokta tiroid bezi hormonlarının normal seviyede olup olmadığı, TSH yüksekliği, serbest T4 ve serbest T3 hormonlarının normal olup olmadığı gibi faktörlerdir. Tiroid bezi düzgün ve sağlıklı çalışıyorsa bazı hastalar tedavi verilmeden izlenebilir. Selenyum düzeylerinin optimum tutulması tiroid antikorlarının yapacağı tahribatı azaltmada önemlidir. ANTI-TPO yüksekliği olan hastaların aşırı iyot kullanması tahribatı kötüleştirebilir. ANTI-TPO yüksekliği olan hastalar aşırı iyot alımından kaçınmalıdır. Aşırı kilo alımı da riskli tiroid bezindeki yetmezliği ilerletebilir ve tiroid tedavisi başlamak gerekebilir. ANTI-TPO yüksekliği olan hastalar sigara ve alkol kullanımından, aşırı karbonhidrat tüketiminden uzak durmalıdır.

Doç. Dr. Mahmut Muzaffer İlhan

Endokrinoloji ve Metabolizma Hastalıkları Doktoru